Rasy

Kot somalijski – abisyńczyk w długiej szacie

Kot somalijski to przez dekady niedoceniana, a niezwykle piękna i wdzięczna rasa. Charakteryzują go wszystkie te cechy, za które kochamy koty abisyńskie – niepowtarzalne umaszczenie, wesoły charakter, żywiołowość i ponadprzeciętna inteligencja. A dodatkowo zachwycają nas swym długim, gęstym, delikatnym w dotyku futrem!

fot. By Julia Shepeleva – Own work, CC BY-SA 3.0

Elegancki, dostojny, wyrafinowany, o jedwabistym, półdługim futerku. W tym arystokratycznym ciele kryją się jednak niespożyte pokłady energii, duch inteligentnego psotnika i nieodłączny towarzysz, który podąży za Tobą krok w krok w nadziei na ciekawą przygodę lub przynajmniej kolana do wypoczynku. Kot somalijski do nieodrodny syn kota abisyńskiego – choć przez lata był spychany w cień.

Czarna owca” w miocie

Kot somalijski to jedna z kilku ras, które są długowłosymi wersjami swych pierwowzorów o krótkim futerku. W błędzie byłby jednak ten, który spodziewałby się, że kot somalijski to rezultat zamierzonych prac hodowlanych osób pragnących mieć długowłosą wersję kotów abisyńskich. Długowłose kocięta pojawiały się od czasu do czasu spontanicznie w miotach kotów abisyńskich, ale od kiedy hodowla kotów rasowych przybrała swoją współczesną, usystematyzowaną i opartą na wzorcach formę, takie kociaki uznawano na niepożądane – „zbyt mało abisyńskie”.

Przez całe dziesięciolecia hodowcy abisyńczyków zatajali fakt, że w miotach ich utytułowanych kotek trafiał się długowłosy „podrzutek”. Obawiali się o prestiż swej hodowli i nie dopuszczali długowłosych kotów do dalszego rozrodu.

Dopiero w latach 60. XX w. sytuację tę odmieniła diametralnie amerykańska hodowczyni Evelyn Mague, oburzona dyskryminacją długowłosego abisyńczyka na wystawach. Dzięki jej pracy i zapałowi, który udzielił się innym hodowcom, po kilkunastu latach kot somalijski został wreszcie uznany za osobną, pełnoprawną rasę. Dziś możemy się cieszyć zarówno klasycznym, „dzikim” (zajęczym) lub rudym umaszczeniem kotów somalijskich, jak i wyhodowanymi później odmianami barwnymi – analogicznymi do wzorów umaszczenia uznawanych u kotów abisyńskich, lecz w długowłosej odsłonie.

Towarzyski zawadiaka

Kot somalijski to wulkan energii. Jego ciekawość nie ma granic, a wysoką aktywność, która jest dla niego typowa, musi spożytkować zarówno na eksplorację i zabawę, jak i wyzwania intelektualne. Jest to kot bardzo otwarty na współpracę z opiekunem przy różnego rodzaju szkoleniach (od nauki chodzenia w szelkach przez aportowanie po naukę komend i trening z klikerem), chętnie rozgryza przeznaczone dla kotów zabawki-łamigłówki, a także „łamigłówki” napotykane w domu, takie jak drzwi od szafy, klamki, szuflady czy droga po półkach pod sam sufit.

Równocześnie jest to kot na wskroś urokliwy, sympatyczny i otwarty, nie wokalizuje donośnie, a jego głos jest zazwyczaj miękki. Kocha pieszczoty, jest uczuciowy i empatyczny. To kot, z którym na pewno nie będziesz się nudzić, a jednocześnie przyjaciel na dobre i złe.

Koty somalijskie w większości dobrze czują się z innymi kotami oraz z psami – pod warunkiem dobrej socjalizacji. Nie znoszą samotności – ze zwierzęcymi kompanami będą więc chętnie spędzać czas, czekając na Twój powrót do domu.

fot. By Rivaleraiesomali – Own work, CC BY-SA 3.0

Opieka nad somalijczykiem

Kot somalijski może żyć zarówno w domu z dobrze zabezpieczonym ogrodem czy catio (wybiegiem), jak i w mieszkaniu. Metraż nie będzie dla niego tak istotny, jeśli tylko dostosujemy przestrzeń w naszym lokum do jego potrzeb. A obejmują one np. półki, drabinki i mosty przymocowane do ściany, wysoki i stabilny drapak-drzewo, który pozwoli mu na wspinaczkę i kocie „szaleństwa”, a także Twoje zaangażowanie we wspólną zabawę. Jak wspomniałam, kot somalijski nie jest bowiem typem samotnika. Oczywiście elementem opieki nad każdym kotem jest wspólna zabawa – ale somalijczyk będzie szczególnie cierpiał, jeśli mu jej nie zapewnisz.

Futerko kotów somalijskich nie jest kłopotliwe w pielęgnacji – nie wymaga codziennego szczotkowania.

Choć jest gęste, nie posiada grubej warstwy podszerstka, a jego jedwabista struktura sprawia, że na ogół nie ma tendencji do filcowania się i tworzenia kołtunów. Wyszczotkowanie go raz w tygodniu wystarczy – w okresie linienia może być nieco częściej. Jeśli przyzwyczaisz kota do zabiegów pielęgnacyjnych od małego, będzie traktował je jako rodzaj pieszczoty i okazję do wspólnego spędzenia czasu.

Wysoka aktywność somalijczyków wymaga diety odpowiedniej do ich zapotrzebowania na składniki odżywcze, przede wszystkim białko zwierzęce. Karmy wysokomięsne czy dieta BARF spełnią to zadanie. Uwaga – wielu hodowców przyznaje, że somali potrafi być bardzo żarłoczny i wykorzystywać swoją inteligencję oraz sprawność do zdobywania pokarmu w kuchni czy jadalni. Kiełbasę, sery, a nawet produkty, co do których nie podejrzewalibyśmy, że mogą przypasować kotu (np. owoce) najlepiej trzymać poza jego zasięgiem.

Problemy zdrowotne kotów somalijskich

Większość kotów somalijskich to zwierzęta zdrowe i sprawne. Oczywiście mogą im się przytrafić różnego rodzaju choroby, które dotykają także inne koty. Istnieją jednak schorzenia, do których somalijczyki – podobnie jak koty abisyńskie – mają większą predyspozycję.

Mowa tu przede wszystkim o dziedziczonym autosomalnie recesywnie niedoborze kinazy pirogronianowej (PK) w erytrocytach, który z czasem może doprowadzić do silnej anemii. Ratunkiem dla kota jest wówczas transfuzja krwi. Do wykrycia, czy dany kot może zachorować bądź jest nosicielem wadliwego genu, służy test DNA, który hodowca powinien wykonać u kociaka. Przed zakupem kota warto dopytać się, czy był on przebadany pod kątem wykluczenia niedoboru PK.

Drugą chorobą dziedziczną, do której predyspozycje mogą mieć somalijczyki, jest postępowy zanik siatkówki oka. Schorzenie to prowadzi do stopniowego pogarszania się wzroku kota. Niestety jak na razie jedyna możliwa forma leczenia – terapia genowa – nie jest dla kotów dostępna. Choroba jest dziedziczona recesywnie. Niezwykle istotne jest systematyczne wykluczanie z hodowli kotów chorych i nosicieli wadliwych genów. W tym celu wykonuje się test wykrywający mutację genu rdAc (o który również powinien pytać każdy zainteresowany kupnem kociaka). Dzięki temu testowi i pracy hodowców szansa na wyeliminowanie choroby jest coraz bardziej realna.

U niektórych kotów somalijskich wykryto przypadki amyloidozy – choroby wywołanej mutacją, polegającej na odkładaniu się w różnych narządach ciała amyloidu, czyli biologicznie nieaktywnego białka, które z czasem może prowadzić do degeneracji danego narządu. U kotów choroba ta atakuje nerki.

Kot somalijski – koty w typie orientalnym, IV kat. wg FIFe, kod EMS: SOM

Pochodzenie: Stany Zjednoczone

Charakter: żywiołowy, ciekawski, przyjazny, inteligentny, towarzyski

Wielkość: kot średniej wielkości

Waga: kotki 3–5 kg, kocury 4–7 kg

Wygląd ogólny: kot elegancki, smukły, muskularny; ciało o doskonale wyważonych proporcjach

Głowa: smukła, w kształcie delikatnie zaokrąglonego klina; szeroka między uszami; czoło lekko zaokrąglone, stop zaznaczony delikatnie, broda dobrze rozwinięta; nos średnio długi, lusterko ceglastoczerwone z czarną obwódką

Uszy: duże, szerokie u nasady i szeroko rozstawione, lekko zaokrąglone na końcach i zakończone niewielkimi pędzelkami włosów; na tylnej stronie małżowiny wyraźnie widać ciemny „odcisk kciuka”

Oczy: duże, w kształcie migdałów, szeroko rozstawione, czarno obrysowane; kolor zielony, orzechowy lub bursztynowy

Tułów: średniej długości; dobrze rozwinięta klatka piersiowa

Nogi: proporcjonalne do tułowia; długie, smukłe, eleganckie; stopy małe, owalne

Ogon: dość długi; szeroki u nasady i zwężający się ku końcowi, obficie owłosiony i puszysty

Szata: półdługa, jedynie na barkach nieco krótsza; bardzo gładka, gęsta i miękka; każdy włos okrywowy posiada 2 lub 3 charakterystyczne poprzeczne prążki (ticking); pożądana jest ciemna końcówka każdego włosa; u kotów somalijskich ticking kształtuje się dłużej niż u abisyńczyków – ostateczne ubarwienie szaty kot może uzyskać nawet dopiero w wieku 2 lat, dlatego przepisy są łagodniejsze w stosunku do kociąt i kociej młodzieży

Umaszczenie: FIFe uznaje następujące odmiany barwne:

  • umaszczenie dzikie (klasyczne, „zajęcze”) – futro w ciepłym odcieniu czerwonawego brązu, prążki na włosach okrywowych są czarne; podszycie w kolorze morelowym;
  • umaszczenie sorrel (rude) – futro w kolorze jasnej miedzi z rudym odcieniem, prążki czekoladowobrązowe; podszycie morelowe;
  • umaszczenie niebieskie – futro w ciepłym kolorze szaroniebieskim, prążki ciemnoszare; podszycie jasnokremowe lub beżowe;
  • umaszczenie płowe (fawn) – futro w kolorze pastelowego beżu z kremowymi prążkami; podszycie jasnokremowe;
  • umaszczenie czarno-srebrzyste (u odmian srebrzystych prążki występują wyłącznie na górnej połowie włosów, przez co koty wydają się jaśniejsze od odmian podstawowych) – futro srebrzystobiałe z czarnymi prążkami; podszycie srebrzystobiałe;
  • umaszczenie rudo-srebrzyste – futro srebrzystobiałe z czekoladowymi prążkami; podszycie srebrzystobiałe;
  • umaszczenie niebiesko-srebrzyste – futro srebrzystobiałe ze stalowoniebieskimi prążkami; podszycie srebrzystobiałe;
  • umaszczenie płowo-srebrzyste – futro srebrzystobiałe z kremowymi prążkami; podszycie srebrzystobiałe

Długość życia: 13–15 lat

Bibliografia:

Bailey Nancy J., „Somali” [w:]M. Siegal (red.), „The Cat Fanciers’ Association Complete Cat Book”, New York 2004

Herrscher, Theilig, „Rasy kotów”, Warszawa 1996

Pickeral T., „Piękne koty. Ilustrowana historia ras”, tłum. J. Rudnik, Warszawa 2014

FIFe Abysinnian/Somali standard, http://www1.fifeweb.org/dnld/std/ABY-SOM.pdf

„Somali – health”, http://www.vetstreet.com/cats/somali#health



Anna Zielińska-Hoşaf
Absolwentka dziennikarstwa i turkologii na Uniwersytecie Warszawskim, a na co dzień pasjonatka kotów domowych i dzikich. Współpracowała z miesięcznikiem "Kot". Obecnie autorka tekstów z różnych dziedzin, redaktor w Wydawnictwie Akademickim "Dialog", korektor i tłumacz, a także... petsitterka, a raczej "catsitterka". Kocha koty od zawsze, dokarmia i opiekuje się nimi już od dziecka. Pasjonują ją zarówno różnorodne kocie charaktery, kocia inteligencja odkrywana na każdym kroku, jak i historia kotów oraz rola, jaką odgrywały w różnych kręgach kulturowych. Potrafiła połączyć kocią pasję z wybranymi kierunkami studiów - czego efektem były dwie prace magisterskie, o europejskiej prasie felinologicznej oraz o roli kotów w kulturze ludów tureckich. Stale pogłębia swoją wiedzę na temat kotów domowych i dzikich. Wychowywała się ze wspaniałym "dachowcem", a następnie z kotką rosyjską niebieską. Obecnie posiada trzy koty - dwie siostry-czarnule i kocurka-Tygryska z jednym oczkiem. Dokarmia jednocześnie okoliczne bezdomniaki i angażuje się w pomoc kotom bezdomnym, żywo interesuje się także projektami ochrony kotów dzikich.

Podobne artykuły