Jak odchudzić kota?

Nadmierna waga wśród kotów to, niestety, narastający lawinowo problem. Coraz częściej trafiają do mnie zwierzęta, które muszą schudnąć, ponieważ zbędne kilogramy mają negatywny wpływ na ich zdrowie i samopoczucie.

Fakt jest taki, że zdrowy kot to szczupły kot, jednak właśnie otyłe koty to najczęstszy obrazek, jaki możemy znaleźć w Internecie. Są bohaterami zabawnych memów, a także są przedstawiane przez swoich opiekunów, jako powód do dumy. Wciąż wiele osób myśli, że gruby kot to szczęśliwy i zdrowy kot. Nic bardziej mylnego! Musimy mieć świadomość, że już 1 kilogram nadwagi u kota stanowi odpowiednik 15 kilogramów nadwagi u człowieka. Przemawia do wyobraźni, prawda? Kot, który waży o 3 kg za dużo jest jak człowiek, który dźwiga nadmiarowe 45 kg! Nie są to więc „niewinne 3 kilogramy” – to jest bardzo dużo.

Czy nasz kot jest otyły?

Jak sprawdzić czy nasz kot ma problemy z nadmierną wagą? Najlepiej określić stopień otłuszczenia kota na podstawie dziewięciostopniowego systemu oceny kondycji (Body Condition Score). Jest on ogólnodostępny w Internecie wraz z opisami sylwetki i poglądowymi grafikami wyglądu. Kocie żebra powinny być łatwo wyczuwalne podczas omacywania, a patrząc od góry na kota, powinniśmy widzieć „wcięcie w tali”. Nie oceniajmy kota, który siedzi albo leży, bo nie będzie to miarodajne. Warto też zwierzę regularnie ważyć.

Przy przekroczeniu prawidłowej masy ciała o ponad 5% mówimy o nadwadze, natomiast o otyłości w sytuacji, gdy nagromadzenie ilości tkanki tłuszczowej w organizmie przekracza normę o ponad 15–20%.

Przyczyny problemu

Najczęstszym powodem problemów z nadmierną wagą jest przekarmienie lub brak odpowiedniej dawki ruchu, albo oba wymienione czynniki równocześnie. Moi otyli pacjenci to przede wszystkim zwierzęta karmione do woli gotową karmą o wysokiej zawartości węglowodanów przy jednoczesnej bardzo niskiej aktywności fizycznej kota. Wysoki poziom insuliny, który stale występuje u kota jedzącego węglowodany, sprawia, że organizm zaczyna magazynować nadwyżkę energetyczną pod postacią tłuszczu. Do tego dochodzi duży udział przekąsek i przysmaków w diecie. Wiele osób nie uświadamia sobie, że to też tuczy! Dodatkowo wielu opiekunów dokarmia swoje koty resztkami ze stołu, dzieli się tym, co je. Jest to bardzo szkodliwe postępowanie, poza problemami z wagą może doprowadzić np. do zatrucia. 

Wiele kotów cierpiących z powodu otyłości, cierpi również z powodu stresu. Dlatego postępowanie behawioralne również będzie istotne, aby dieta u takich kotów mogła być skuteczna.

Tycie po kastracji?

Kastracja jest wskazywana przez wielu badaczy jako istotny czynnik ryzyka rozwoju otyłości. Nie oznacza to jednak, że kastracja jest przyczyną nadmiernej wagi, a jedynie, że jest skorelowana z nadmierną wagą. Z badań wynika również, że kastracja i ograniczenie podaży pokarmu mają wpływ na aktywność fizyczną kotów oraz na ekspresję genów kodujących markery metabolizmu tłuszczowego (m.in. obniżenie aktywności lipazy lipoproteinowej). Z tego powodu, po kastracji dorosłego, zdrowego osobnika przez ok. 6-8 tygodni zalecam, aby ograniczyć dawkę pokarmową o 10–15%, obniżając ryzyko związane z nadmiernym przybieraniem na wadze. U kotów rosnących lub rekonwalescentów nie ograniczamy dawki pokarmowej – sprawdzamy regularnie wagę i sylwetkę, a w razie zbytniego zaokrąglania się kota – zmniejszamy dawkę pokarmową.

Jak odchudzić kota?

W odchudzanie kota muszą być zaangażowani wszyscy domownicy. Niestety, bardzo często zdarza się, że jeden z członków rodziny wyłamuje się i potajemnie dokarmia kota. Bardzo ogranicza to szansę na skuteczną kurację odchudzającą. Szczególnie, że koty odchudza się powoli. Nie ograniczamy im drastycznie dawek pokarmowych, nie głodzimy!

Mit – kot wie ile ma zjeść?

Nie! Niestety mechanizmy autoregulacji nie są wystarczająco silne, aby uchronić kota przed pobieraniem nadmiernej dawki pokarmowej. Także przekonanie opiekunów o tym, że ich kot wie ile (i co!) ma jeść, jest błędne. Stały dostęp do pokarmu i ciągłe uzupełnianie jego zawartości w misce są częstymi błędami, które muszą zostać wyeliminowane. 

Kiedy odchudzać?

Odchudzanie w ciepłym okresie jest bardziej zgodne z kocią fizjologią, wynika to z faktu, że zwierzęta te mają tendencję do zmniejszania poboru pokarmu nawet o 15% w miesiącach ciepłych. Odchudzanie w miesiącach zimowych jest większym wyzwaniem, ale nie jest niemożliwe.

Terapia odchudzająca

Jak u ludzi – podstawą działania terapeutycznego przy problemach z nadmierną masą ciała u zwierząt towarzyszących jest postępowanie dietetyczne i zwiększanie aktywności fizycznej. W diecie kota z problemami z nadmierną masą ciała należy wyeliminować (lub chociaż zmniejszyć) ilość przyjmowanych węglowodanów, a także jakiekolwiek przysmaki. Tak, nawet te o dobrym składzie! Trzeba pamiętać, że u zwierząt otyłych głodówka jest niedopuszczalna. W jej wyniku spalają własny tłuszcz bez udziału węglowodanów, co w przypadku kotów może doprowadzić nawet do śmierci. Muszę niestety wspomnieć, że z mojego doświadczenia wynika, iż efekt w postaci utraty masy ciała może być jedynie chwilowy. Trzeba wdrożyć stałą zmianę w żywieniu zwierzęcia, aby efekt był trwały. Odchudzanie zwierzęcia powinno być procesem powolnym i stopniowym, aby minimalizować ryzyko ewentualnych problemów zdrowotnych oraz nawrotu problemów z nadmierną masą ciała.

Dieta odchudzająca

Podstawową informacją jest to, że kot nie powinien jeść węglowodanów, ponieważ cały jego metabolizm jest oparty na białku pochodzenia zwierzęcego. Dlatego też bardzo dobre efekty przynosi praca dietetyczna z kotami na diecie BARF lub na wysokomięsnych, mokrych karmach komercyjnych bez dodatku węglowodanów. Organizm jest odpowiednio odżywiony, zaś poziom insuliny stabilny. Waga stopniowo się normuje, a kot nie jest wygłodzony. 

Dostosowanie dawki pokarmowej do zapotrzebowania zwierzęcia jest podstawową kwestią przy wdrażaniu prawidłowego żywienia. Dobrze jest skorzystać ze wsparcia dietetyka przy odchudzaniu zwierzęcia – pomoże określić, ile kot faktycznie powinien jeść przy swojej macie ciała i uwarunkowaniach zdrowotnych czy rasowych.  Należy pamiętać, że obniżenie racji pokarmowej o 30% lub więcej może znacząco spowolnić tempo metabolizmu, co bardzo często obserwuję w swojej praktyce. Zdesperowany brakiem efektów opiekun coraz bardziej ogranicza dawkę pokarmową, a zwierzę wcale nie chudnie…

Dieta odchudzająca powinna być tak ułożona, aby zakładać utratę wagi pomiędzy 0,5 a 2% masy ciała na tydzień. Należy dokonywać regularnych pomiarów. Co dwa tygodnie na początku odchudzania, a następnie – jeżeli proces przebiega zgodnie z założeniami – co 4 tygodnie. Po zakończeniu diety redukcyjnej powinniśmy ważyć zwierzę co 3 miesiące, aby mieć pewność, że utrzymuje prawidłową wagę.

Przy odchudzaniu kota można (po konsultacji ze specjalistą prowadzącym terapię dieteyczną) korzystać z suplementacji l-karnityną. Jej działanie zmniejsza zapotrzebowanie kaloryczne, a także ma pozytywny wpływ na tolerancję na wysiłek. L-karnityna hamuje powstawanie tkanki tłuszczowej, wzmagając procesy spalania kwasów tłuszczowych.

Podsumowanie

Otyłość niesie za sobą poważne następstwa oraz może stanowić zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia pupila. Cukrzyca, problemy ze stawami lub z wątrobą to konsekwencje kilogramów, które dźwiga nasz podopieczny. Odpowiednio dostosowany plan redukcji masy ciała oraz zwiększenie aktywności fizycznej są podstawowymi warunkami skutecznego odchudzenia kota. Jest to ciężka i długotrwała walka – dlatego nie dopuszczajmy do tego, aby nasz kot utył.